Omuz Ağrısı Olan Hastalarda Demografik ve Klinik Bulgular ile Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişki
The Relationship Between Demographic and Clinical Characteristics and Health Literacy in Patients with Shoulder Pain
Received Date : 18 Aug 2022
Accepted Date : 26 Sep 2022
Available Online : 28 Sep 2022
Fatma ÖZCANa, Eda GÜRÇAYa
aSağlık Bilimleri Üniversitesi Gaziler Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon ABD, Ankara, Türkiye
Doi: 10.31609/jpmrs.2022-92942 - Makale Dili: TR
J PMR Sci. 2023;26(2):167-73
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, omuz ağrısı olan hastalarda sağlık okuryazarlığı
düzeyini belirlemek, demografik ve klinik veriler ile sağlık okuryazarlığı
arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amaçlandı. Gereç ve Yöntemler:
Kesitsel olarak planlanan çalışmaya 18-65 yaş arası 2 aydan uzun süredir
omuz ağrısı olan ve ultrasonografik değerlendirme ile omuz patolojisi saptanan
62 hasta dâhil edildi. Hastaların demografik verileri [yaş, cinsiyet,
beden kitle indeksi (BKİ), eğitim düzeyi, meslek, medeni durum, gelir düzeyi,
aile tipi] ve klinik özellikleri (semptom süresi) kaydedildi. Omuz ağrısının
(istirahat/hareket esnasında/gece) şiddeti görsel analog skala [visual
analog scale (VAS)] ile omuz disabilitesinin seviyesi Omuz Ağrı ve Disabilite
İndeksi ile sağlık okuryazarlığının düzeyi Türkiye Sağlık Okur Yazarlığı-
32 (TSOY-32) Ölçeği ile değerlendirildi. Bulgular: Hastaların 18’i
(%29) yetersiz, 18’i (%29) sınırlı, 9’u (%14,5) yeterli ve 17’si (%27,5) mükemmel
sağlık okuryazarlık düzeyine sahipti. Yaş, cinsiyet, BKİ, eğitim düzeyi
ve gelir düzeyi gruplarında TSOY-32 skoru açısından istatistiksel
olarak anlamlı farklılık saptandı (sırasıyla p değerleri: 0,017; 0,001; <0,001;
<0,001; <0,001). Yaş, BKİ, VAS-istirahat skoru, VAS-gece skoru ile
TSOY-32 skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif korelasyon olduğu
belirlendi (sırasıyla p değerleri: 0,008; <0,001; 0,029; <0,001) (sırasıyla
r değerleri: -0,332; -0,442; -0,277; -0,460). Sonuç: Omuz ağrısı olan
hastaların yarısından fazlasının sağlık okuryazarlık düzeyi yetersiz veya sınırlıdır.
Yirmi dokuz yaş ve altında, kadınlarda, zayıf ve normal kilolularda,
yükseköğretim mezunu olanlarda, gelir düzeyi asgari ücretin ≥2 katı olanlarda
sağlık okuryazarlığı daha fazladır. Sağlık okuryazarlık düzeyi azaldıkça
istirahat ve gece ağrı düzeyleri artmaktadır. Sağlık okuryazarlık
düzeyinin artması bireyin ağrıyla baş etme becerisini ve motivasyonunu pozitif
yönde etkileyebilir.
Anahtar Kelimeler: Ağrı; omuz; Omuz Ağrı ve Disabilite İndeksi; sağlık okuryazarlığı; Türkiye Sağlık Okur Yazarlığı-32 Ölçeği
ABSTRACT
Objective: In this study, it was aimed to determine the level
of health literacy in patients with shoulder pain, and to determine the relationship
between demographic and clinical characteristics and health literacy.
Material and Methods: This cross-sectional study included 62
patients, aged 18-65 years, with shoulder pain for more than 2 months and
shoulder pathology examined by ultrasonographic evaluation. Demographic
data [age, gender, body mass index (BMI), education level, occupation, marital
status, income level, family type] and clinical characteristics (symptom
duration) of the patients were recorded. The severity of shoulder pain (at
rest/during movement/at night) was evaluated with the visual analog scale
(VAS), the level of shoulder disability was assessed with the Shoulder Pain
and Disability Index, and the level of health literacy was investigated with
the Türkiye Health Literacy-32 (THL-32) Scale. Results: Eighteen patients
(29%) had inadequate, 18 (29%) had limited, 9 (14.5%) had adequate and
17 (27.5%) had excellent health literacy levels. A statistically significant
difference was found in age, gender, BMI, education level, and income level
groups in terms of THL-32 score (p values: 0.017; 0.001; <0.001; <0.001;
<0.001, respectively). It was determined that there was a statistically significant
negative correlation between age, BMI, VAS-at rest score, VAS-at
night score and THL-32 score (p values, respectively: 0.008; <0.001; 0.029;
<0.001) (r values, respectively: -0.332; -0.442; -0.277; -0.460). Conclusion:
More than half of the patients with shoulder pain have insufficient or limited
health literacy level. Health literacy is higher in women, aged ≤29, underweight
and with normal weight, those with higher education degrees, and
those whose income level is ≥2 times the minimum wage. As the level of
health literacy decreases, pain levels at rest and at night increase. Increasing
the level of health literacy can positively affect the individual’s ability
and motivation to cope with pain.
Keywords: Pain; shoulder; Shoulder Pain and Disability Index; health literacy; Türkiye Health Literacy-32 Scale