İnmeli Hastaların Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesiyle İlgili Faktörler
Factors Associated with Health-Related Quality of Life of Patients with Stroke
Received Date : 18 Feb 2023
Accepted Date : 13 Nov 2023
Available Online : 17 Nov 2023
Hatice AĞIRa
aClinic of Physical Medicine and Rehabilitation, Şanlıurfa Training and Research Hospital, Şanlıurfa, Türkiye
Doi: 10.31609/jpmrs.2023-96197 - Makale Dili: EN
J PMR Sci
ÖZET
Amaç: İnme, dünya çapında en sık görülen nörolojik hastalıktır.
İnme geçirenler günlük yaşam aktivitelerinde güçlük çekerler. Sağlıkla ilişkili
yaşam kalitesi (SİYK) inmenin etkisiyle olumsuz etkilenmektedir. Bu
çalışma, inmeli hastalarda sağlıkla ilgili yaşam kalitesini incelemeyi ve inme
sonrası yaşam kalitesini öngören değişkenleri belirlemeyi amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntemler: Hastaların kognitif durumlarını değerlendirmek için
Mini Mental Test kullanıldı. Fonksiyonel durum ve günlük yaşam aktiviteleri
Barthel İndeksi, Rivermead Mobilite İndeksi ve İnme Etki Ölçeği 3.0
(İEÖ 3.0) ile değerlendirildi. Hastanın duygudurumu Beck Depresyon Ölçeği
ile sorgulandı. Yaşam kalitesi ile ilişkili faktörleri belirlemek için Pearson
korelasyonu, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi ve
regresyon analizi kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması
62,33±10,47 (37-80) yıl olan 71 (%47,3) kadın, 79 (%52,7) erkek olmak
üzere toplam 150 inme hastası katıldı. İnme sonrası süre ile İEÖ alt başlıkları
(hafıza, ruh hâli, iletişim, günlük yaşam aktivitesi, mobilite, sosyal katılım,
iyileşme) ve toplam skorları arasında pozitif korelasyon vardı
(sırasıyla p=0,033, p=0,020, p=0,043, p=0,007, p=0,004, p=0,020, p=0,016
ve p=0,11). Sol hemiplejili hastalarda İEÖ-iletişim alt başlığında anlamlı
fark saptandı (p=0,031). İEÖ-ruh hâli alt başlığı, çalışma durumuyla pozitif
olarak ilişkiliydi (p=0,035). Sonuç: İnmeli hastalarda fonksiyonel bağımsızlık
ve mobilite düzeyinin artmasıyla SİYK artmakta, depresyonda
SİYK azalmaktadır. Şiddetli bağımlılık, dil bozukluğu, ileri yaş, hemorajik
inme ve sol taraflı lezyonlar daha düşük SİYK ile ilişkilendirildi. Daha yüksek
eğitim seviyesi daha yüksek yaşam kalitesi ile ilişkilendirildi.
Anahtar Kelimeler: İnme; yaşam kalitesi; rehabilitasyon; sonuç; özürlülük
ABSTRACT
Objective: Stroke is the most common neurological disease
worldwide. Stroke survivors have difficulties in activities of daily living.
Health-related quality of life (HRQOL) is adversely affected due to the impact
of stroke. This study aims to examine HRQOL in stroke patients and
identify variables predicting post-stroke quality of life. Material and Methods:
Mini Mental Test was used to evaluate the cognitive status of patients.
Functional status and activities of daily living were assessed with Barthel
Index, Rivermead Mobility Index, and Stroke Impact Scale 3.0 (SIS 3.0).
The patient’s mood status was questioned with Beck Depression Scale. Pearson
correlation, independent sample t-test, one-way analysis of variance,
and regression analysis were used to identify the factors associated with
quality of life. Results: A total of 150 stroke patients, 71 (47.3%) women
and 79 (52.7%) men, with a mean age of 62.33±10.47 (37-80) years participated
in the study. Duration after stroke was positively correlated with
memory, mood, communication, daily living activities, mobility, social participation,
improvement, and total scores of SIS (respectively p=0.033,
p=0.020, p=0.043, p=0.007, p=0.004, p=0.020, p=0.016 and p=0.11). A significant
difference was detected in the SIS-communication subheading in
patients with left hemiplegia (p=0.031). The SIS-mood subheading was positively
associated with employment status (p=0.035). Conclusion: HRQOL
increases with the increase in functional independence and mobility level
in stroke patients, and HRQOL decreases in depression. Severe addiction,
severe language impairment, advanced age, hemorrhagic stroke, and leftsided
lesions were associated with lower HRQOL. Higher education level
was associated with higher quality of life.
Keywords: Stroke; quality of life; rehabilitation; outcome; disability